ตับแข็งเป็นสภาวะตับที่เกิดเป็นแผลเป็น หลังจากมีการอักเสบหรืออันตรายต่อเนื้อตับ เมื่อเนื้อตับที่ดีถูกทำลายจากสาเหตุต่างๆ เนื้อตับที่เหลือจะล้อมรอบและทดแทนด้วยเนื้อเยื่อประเภทพังผืด เป็นผลให้เลือดที่ไหลผ่านตับเกิดการอุดตัน ไหลไม่สะดวก และการทำงานของตับจะลดลงเรื่อยๆ เนื่องจากเนี้อที่ดีของตับลดน้อยลง โรคตับแข็งเป็นสาหตุการตายเป็นอันดับที่ 8
สาเหตุของโรคตับแข็ง มีสาเหตุมากมายซึ่งโดยสาเหตุนั้นๆ จะต้องทำให้ตับมีการอักเสบเรื้อรังนานๆ เป็นปี จนทำให้เนื้อตับตายลง เกิดเป็นแผลเป็น มีเนื้อเยื่อพังผืดแข็งแทรกในตับ สาเหตุหลักๆ ที่พบในประเทศไทย คือ การดื่มสุราเรื้อรัง และการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และ ซี เรื้อรังรวมถึงยาและสมุนไพรบางประเภท
8 สาเหตุหลักของการเป็นตับแข็ง
สุรา เมื่อกล่าวถึงโรคตับแข็ง คนทั่วไปมันจะนึกถึงสาเหตุจากการติดสุราเรื้อรัง โรคตับแข็งที่เกิดจากสุรามักเกิดขึ้นหลังดื่มสุราปริมาณมากติดต่อกันเป็นเวลาหลายๆ ปี โรคตับแข็งแปรผันไปตามบุคคลและเพศ
สตรีมักเกิดโรคตับแข็งน้อยกว่าบุรุษในปริมาณการดื่มสุราที่เท่าๆกัน แอลกฮอล์ในสุราจะทำให้เกิดความผิดปกติของการใช้โปรตีน ไขมัน และคาร์โบไฮเดรตในตับ ทำให้เกิดภาวะตับอักเสบขึ้น และเมื่อเกิดภาวะตับอักเสบเป็นนานๆ ก็จะทำให้เกิดภาวะตับแข็ง
มีผู้ประเมินไว้ว่า การดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกฮอล์มากกว่า 160 กรัมต่อวัน ติดต่อกันเป็นเวลานาน 5-10 ปี จะทำให้เกิดภาวะโรคตับแข็งได้ง่าย หรือเปรียบเทียบได้กับการดื่มวิสกี้ 480cc ต่อวัน หรือไวน์ 1,600cc ต่อวัน หรือเบียร์ 4,000cc ต่อวันนั่นเอง
ไวรัสตับอักเสบ ไวรัสตับอักเสบบี ซี และ ดี เป็นสาเหตุที่ทำให้ตับอักเสบเรื้อรัง ไวรัสตับอักเสบบี และ ซี พบมากในประเทศไทย
ยา สารพิษ และพยาธิบางชนิด ยาบางชนิดต้องใช้ติดต่อกันเป็นเวลานานซึ่งอาจทำให้เกิดภาวะตับอักเสบเรื้อรังกลายเป็นตับแข็งได้ ยาสมุนไพรบางชนิด เช่นยาเม็ดใบขี้เหล็ก ซึ่งนิยมให้เป็นยานอนหลับ ถ้ากินขนาดสูงติดต่อกันเป็นเวลานานๆ ก็จะทำให้เกิดภาวะตับอักเสบเรื้อรังได้ สารพิษบางประเภท เช่นสารหนู ก็ทำให้เกิดพังผืดในตับได้ รวมทั้งพยาธิบางชนิด เช่น พยาธิ Schistosome ซึ่งอาศัยในเส้นเลือดก็กระตุ้นให้เกิดตับแข็งได้
ภาวะดีซ่านเรื้อรังจากท่อน้ำดีอุดตัน ปกติแล้วน้ำดีถูกสร้างขึ้นที่ตับ และไหลลงมาสู่ลำไส้เล็กส่วนต้น โดยไหลมาตามท่อน้ำดี ถ้ามีการอุดกั้นการไหลของน้ำดีบริเวณท่อน้ำดีจากสาเหตุใดๆ ก็ตาม เช่น จากนิ่วน้ำดีอุดตันท่อน้ำดี หรือ เนื้องอกอุดหรือเบียดท่อน้ำดี จนตีบตันเป็นเวลานาน น้ำดีที่ไหลย้อนกลับไปที่ตับก็สามารถทำลายเนื้อตับจนเป็นตับแข็งได้
ภาวะหัวใจวายเรื้อรัง ซึ่งทำให้มีเลือดคั่งที่ตับ เลือดไหลเวียนในตับลดลง เนื้อตับเกิดภาวะการขาดออกซิเจนตายลง
โรคกรรมพันธุ์บางชนิด เช่น โรควิสสันมีการสะสมของทองแดงมากในตับ ทำให้เนื้อตับอักเสบ และตายจนเกิดตับแข็ง ตัวอย่างของโรคอื่นๆ เช่น Hemochromatosis มีการสะสมของเหล็กมากในตับ Glycogen storage disease มีความบกพร่องของการใช้คาร์โบไฮเตรตบางประเภท
โรคตับอักเสบจากการต่อต้านภูมิตัวเอง เกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันหันมาทำลายตับตนเอง พบได้มากในชาวยุโรป แต่ในประเทศไทยพบน้อย
โรคตับอักเสบจากไขมัน ภาวะที่มีการสะสมไขมันที่ตับเป็นจำนวนมาก อาจจะกระตุ้นให้เกิดการอักเสบเรื้อรังจนกลายเป็นตับแข็งได้ ภาวะตับที่มีไขมันมากนี้อาจพบร่วมกับโรคบางโรคได้ เช่น เบาหวาน ทุโภชนาการ อ้วนกว่าปกติ และการใช้ยาบางชนิด เช่น steroid เป็นเวลานานๆ
อ้างอิง thailiverfoundation.org
0 ความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น